H Εστία Νέας Σμύρνης είναι Πολιτιστικό Ίδρυμα, με έδρα τη Νέα Σμύρνη, που ιδρύθηκε το 1930, με κύριο στόχο τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης των προσφύγων από τη Σμύρνη και γενικότερα τη Μικρασία. Είναι Σωματείο, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Τον Ιούνιο του 1930, με πρωτοβουλία του Σωματείου «Ένωσις Αστών Προσφύγων», υπό την προεδρία του Αθανάσιου Καρύλλου, ιδρύθηκε το Σωματείο «Λέσχη Νέας Σμύρνης». Μεταξύ των ιδρυτών ήταν ο Αθανάσιος Καρύλλος (πρώτος Πρόεδρος ως το 1931), ο δικηγόρος Σωτήριος Γούναρης, οι τραπεζικοί Μιχαήλ Πλατάνης και Άγγελος Κεχαγιάς, ο ράπτης Νικόλαος Μπαλόγλου, ο Ιωάννης Δημητριάδης, ο Πρόδρομος Αποστολίδης κ.ά.

Πρωταρχικός στόχος της Λέσχης ήταν η άμεση ικανοποίηση των οικιστικών αναγκών των προσφύγων. Επιπλέον, σύμφωνα με το καταστατικό του, ο νέος σύλλογος αποσκοπούσε στην «καλλιέργεια φιλικών σχέσεων μεταξύ των μελών του» και στη «δημιουργία μέσων προς επωφελή κοινωνικήν δράσιν και ιδία ψυχαγωγίαν».

Το 1938, αναλαμβάνει την προεδρία της Λέσχης ο Πάνος Χαλδέζος, Διευθυντής Διοικήσεως και Αυτοδιοικήσεως του Υπουργείου Πρωτευούσης, ο οποίος, στις αρχές του 1939, εισηγείται τη μετονομασία της σε «Εστία Νέας Σμύρνης», ενώ οι στόχοι και οι δραστηριότητές της διευρύνθηκαν για να συμπεριλάβουν τη διάσωση, τη συλλογή και τη μελέτη υλικού σχετικού με τον Ελληνισμό της Μικρασίας, της Κωνσταντινούπολης, του Πόντου και της Θράκης.

Ταυτόχρονα, η Εστία ανέπτυξε κοινωνική, μορφωτική, εθνική και φιλανθρωπική δράση.

Στις 10 Μαρτίου 2009, τροποποιείται το καταστατικό της και από τότε, διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, με τριετή θητεία, το οποίο εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση των Μελών και προσφέρει τις υπηρεσίες του αφιλοκερδώς.

Στην Εστία Νέας Σμύρνης έχουν απονεμηθεί:

  • Χρυσό Μετάλλιο Ακαδημίας Αθηνών
  • Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών
  • Χρυσό βραβείο Α’ Τάξεως Εθνικού Ιδρύματος
Δραστηριότητες

Δραστηριότητα

Από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της, η Εστία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή της πόλης.

Ως Λέσχη ακόμα, την πρώτη, δύσκολη περίοδο, όταν έπρεπε να κατασκευαστούν κατοικίες από τους πρόσφυγες-ιδιοκτήτες οικοπέδων, δημιούργησε επιτροπή για την επίλυση του ζητήματος, που κατέληξε σε διεθνή πρόσκληση ενδιαφέροντος από το κράτος για την οικοδόμηση του οικισμού.

Μετά τον πόλεμο, ως Εστία πια, η δράση της περιορίζεται σε μορφωτικό και ψυχαγωγικό πλαίσιο, ενώ μέχρι και σήμερα παραμένει σημαντικό πνευματικό κέντρο της πόλης.

Στόχο της αποτελεί η συλλογή, μελέτη και περίσωση του εθνικού, πνευματικού, ιστορικού, λαογραφικού και γλωσσικού πλούτου του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, του Πόντου, της Ανατολικής Θράκης, της Κωνσταντινουπόλεως, της Ίμβρου και Τενέδου, που εκριζώθηκε από τις εστίες του.

Η Εστία αναπτύσσει πνευματική, καλλιτεχνική και πολιτιστική δράση, που δεν απευθύνεται μόνο στα μέλη της, αλλά διευρύνεται σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.

Στην Εστία λειτουργούν:

Βιβλιοθήκη, (e-mail: library@estia-ns.gr) με τμήμα συντηρήσεως και βιβλιοδεσίας, που περιλαμβάνει:
• 60.000 τίτλους• 40.000 ιστορικού και πολιτιστικού περιεχομένου και 20.000 μικρασιατικού περιεχομένου.
• 8.000 έγγραφα του Αρχείου του Συλλόγου «Ανατολή», συμπεριλαμβανομένων των κωδίκων.
• 500 φωτογραφίες της Μικρασιατικής Εκστρατείας (αρχείο Κώστα Μισαηλίδη).
• 100 χάρτες της Μικρασίας και της γηγενούς Ελλάδος.
• 90 φωτογραφίες από τη Σμύρνη και τη γύρω περιοχή (αρχείο του Μ. Μεγαλοκονόμου).
• Σμυρναϊκά κάρτ ποστάλ.
• Ημερολόγια Ανατολίτικα – Μικρασιατικά.
• Εφημερίδες και περιοδικά της Πόλης και της Σμύρνης.
• Πολύτιμες και σπάνιες εκδόσεις του ευρύτερου Μικρασιατικού χώρου.
• Συλλογή από Καραμανλίδικα βιβλία, στην τουρκική γλώσσα με ελληνικούς χαρακτήρες.

Μουσεία:
• Βυζαντινής Τέχνης
• Μικρασιατικής εκστρατείας
• Τέχνης

Πινακοθήκη:
Με έργα Ελλήνων και ξένων ζωγράφων.

Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων «Οίκος Γαλήνης», δυναμικότητας 67 κλινών.

Εργαστήρι εκμάθησης Παραδοσιακών Οργάνων (Κανονάκι, Ούτι, Βιολί, Θρακιώτικη λύρα , Κρουστά)

Τμήμα Ψηφιδωτού

Τμήμα Αγιογραφίας

Τμήμα Ζωγραφικής για παιδιά

Τμήμα Παραδοσιακών Χορών

Τμήμα Σκακιού (Παιδικό – Ενηλίκων)

Τμήμα Φωτογραφίας (Αρχάριοι-Προχωρημένοι)

Τμήμα Μπριτζ

Τμήμα Χειροτεχνίας

Τμήμα Ελληνικού & Μικρασιατικού Κεντήματος

Τμήμα Χορωδίας

Θεατρική ομάδα

Σχολή Αγγλικών, Ίδρυμα Υποτροφιών «Μιχαήλ Λάσκαρη»

Ιστορικό

Ιστορικό

Από το 1922 που ξεριζώθηκε από τη Σμύρνη, ο ιστορικός σύλλογος «Πανιώνιος» στεγαζόταν στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

Στο μεταξύ, ξεκίνησε η δημιουργία της Νέας Σμύρνης, του προαστίου που στέγασε τους Μικρασιάτες πρόσφυγες, στο πολεοδομικό σχέδιο της οποίας είχε προβλεφθεί χώρος για αθλητικές εγκαταστάσεις.

Παρά την ίδρυση, από το 1928, του «ΑΟ Νέας Σμύρνης», του μετέπειτα γνωστού «Μίλωνα», αποφασίστηκε να δημιουργηθεί στάδιο για τη μεταφορά και τη στέγαση του Πανιωνίου, που είχε καταφέρει να επιβιώσει από τη λαίλαπα της καταστροφής και της προσφυγιάς.

Τον Νοέμβριο του 1937, σε κοινή συνεδρίαση, το Δ.Σ. του Πανιωνίου, υπό τον πρόεδρο Δημητρό Καραμπάτη και το συμβούλιο της τότε Κοινότητας Νέας Σμύρνης, υπό τον κοινοτάρχη Αθανάσιο Καρύλλο, συμφώνησαν να μεταφερθεί ο σύλλογος στη Νέα Σμύρνη και όρισαν ως χώρο ανέγερσης του Γυμναστηρίου, μία έκταση 18,3 στρεμμάτων, στα νότια του Ασύλου «Άγιος Ανδρέας». Έτσι, μπήκαν οι βάσεις για τη μεταφορά του σωματείου στη συνοικία, όπου είχαν εγκατασταθεί από το 1926 οι πρόσφυγες από τη Σμύρνη.

Στις 26 Φεβρουαρίου 1938, γίνεται η δημοπράτηση της έκτασης και ο χώρος αρχίζει να διαμορφώνεται σε στάδιο με στίβο, κουλουάρ κλπ. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, ο Πανιώνιος διοργανώνει στο δικό του γυμναστήριο, τους «Λαϊκούς Αγώνες Εργαζομένων», που είχε καθιερώσει με σκοπό την αναζήτηση νέων αθλητικών ταλέντων. Τον ίδιο μήνα, γίνεται η θεμελίωση των εγκαταστάσεων του σταδίου, διαστάσεων 170×110 μ., στο οποίο προβλέπεται ποδοσφαιρικό γήπεδο διαστάσεων 105×70μ.

Το 1939, κτίζονται τα αποδυτήρια, έγινε περιτοίχιση και άλλα έργα.

Στα τέλη του καλοκαιριού του 1940, πραγματοποιούνται, για πρώτη φορά, ποδοσφαιρικοί αγώνες, τα έσοδα των οποίων προσφέρονται για την επισκευή του τορπιλισμένου πλοίου «Έλλη». Στις 15 Σεπτεμβρίου 1940, τελούνται τα επίσημα εγκαίνια και ο πανηγυρικός εορτασμός της 50ετίας του συλλόγου, τον βρίσκει εγκατεστημένο σε δικό του χώρο.

To «Στάδιο Νέας Σμύρνης», όπως ονομάστηκε, επεκτάθηκε σε διάφορες περιόδους με τελευταία ανακαίνιση το 2003.

Οι εξέδρες του κτίστηκαν σταδιακά. Από τη δεκαετία του ’70 είχαν σχήμα πετάλου, με τη νότια πλευρά να είναι άχτιστη. Αργότερα, η χαμηλή εξέδρα της βόρειας πλευράς που στηριζόταν σε χωματένιο ανάχωμα, αφαιρέθηκε για να γίνουν άλλες εγκαταστάσεις και χτίστηκε διώροφη εξέδρα στο νότιο πέταλο.
Έτσι πάλι απέκτησε σχήμα πετάλου, με άχτιστη τη βόρεια πλευρά.

Μετά τους σεισμούς του 1999, η διώροφη εξέδρα στο νότιο πέταλο δεν χρησιμοποιείται λόγω της κακής κατάστασης του άνω διαζώματος.

Το 2003, κατασκευάστηκε νέο σκέπαστρο πάνω από τη δυτική κερκίδα.

Από το 2009, στους ποδοσφαιρικούς αγώνες καθιερώθηκε το ηλεκτρονικό εισιτήριο.

Πριν την τοποθέτηση των καθισμάτων, η χωρητικότητα του σταδίου ήταν περίπου 20.000 θεατές. Από το 2007 μέχρι σήμερα, η χωρητικότητα του γηπέδου πέφτει στους 11.115 καθήμενους θεατές, από 17.500, που είναι η υφιστάμενη χωρητικότητα, λόγω έλλειψης αδειοδότησης των θυρών 8 και 9, στο πέταλο.

Το ρεκόρ εισιτηρίων του γηπέδου είναι 20.950 και σημειώθηκε στις 27 Ιανουαρίου 1974, για τον ποδοσφαιρικό αγώνα πρωταθλήματος Α΄ Εθνικής, μεταξύ των ομάδων «Πανιώνιος-Παναθηναϊκός».

Επίσης, τη δεκαετία του ’70 είχαν σημειωθεί προσελεύσεις άνω των 20.000 και σε άλλους σημαντικούς αγώνες.

Με τη σημερινή χωρητικότητα, σημειώθηκε ρεκόρ προσέλευσης θεατών (sold out) σε σημαντικούς αγώνες του Πανιωνίου, όπως εναντίον της Λάτσιο, την Άνοιξη του 1999, για τα προημιτελικά του κυπέλλου Κυπελλούχων, της Μπαρτσελόνα, το 2003, για τον β΄ γύρο του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ και τον Παναθηναϊκό -επίσης- το φθινόπωρο του 2008, για το πρωτάθλημα.

Στο γήπεδο Πανιωνίου, διεξάγονταν τη δεκαετία του ’60 και για αρκετά χρόνια, το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Πεντάθλου Γυναικών-Νεανίδων και Τριάθλου Κορασίδων, π.χ. από το 1964 ως το 1968.

Τη δεκαετία του ’90, διεξήχθησαν κάποιες χρονιές τα πανελλήνια πρωταθλήματα βάδην εντός σταδίου ανδρών-γυναικών και εφήβων-νεανίδων, π.χ. το 1996.

Το 2000, διεξήχθη ο τελικός για το Κύπελλο ποδοσφαίρου ερασιτεχνών Ελλάδας ΠΑΝΟ Μαλλίων-Ορφέας Σουρωτής 2-1.

Το 2004, διεξήχθη ο τελικός του Κυπέλλου Ελλάδος Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 3-1, εξαιτίας έργων που πραγματοποιούνταν στο ΟΑΚΑ εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων 2004.

Έχει αποτελέσει αρκετές φορές την έδρα των «μικρών» εθνικών ομάδων: Νέων, Ελπίδων για τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, καθώς και της Ολυμπιακής ομάδας για τα προολυμπιακά τουρνουά.

Ως ουδέτερη έδρα, έχει φιλοξενήσει αγώνες μπαράζ μεταξύ ομάδων διαφόρων κατηγοριών.

Εκτός από γήπεδο του ποδοσφαιρικού Πανιωνίου, έχει χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς προσωρινά και από άλλους συλλόγους που, για διάφορες αιτίες, δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τη δική τους έδρα, όπως οι ΑΕΚ, ΓΣ Καλλιθέα κ.ά.

Επίσης, έχει φιλοξενήσει καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, συναυλίες Ελλήνων και ξένων τραγουδιστών και συγκροτημάτων, όπως των Metallica, στις 27 Ιουνίου 1993.

Πρόεδροι

Πρόεδροι

Πρόεδροι της Εστίας έχουν διατελέσει:

Ως Λέσχη (1930-1938)

  • 1930-1931: Αθανάσιος Καρύλλος
  • 193(;)-1938: Πάνος Χαλδέζος

Ως Εστία (από το 1939 και μετά)

  • 1938-1983: Πάνος Χαλδέζος
  • 1983-1992: Παντελής Σερέφογλου
  • 1992-2005: Αυγουστίνος Καμπάς
  • 2005-2015: Ιωάννης Καλογείτονας
  • 2015-σήμερα: Ιωάννης Κ. Παπαδάτος
Το κτίριο

Το κτίριο

Πολλές φορές άλλαξε στέγη η Λέσχη από την ίδρυσή της και μέχρι την οριστική στέγασή της στο Μέγαρο της Πλατείας Χρυσοστόμου Σμύρνης.

Με πρώτη, την οικία Π. Κόδρου (οδός Ομήρου 23), μετεγκαταστάθηκε στην οδό Θράκης 36, σε κτίριο ιδιοκτησίας Ηλία Μαρσέλλου. Κατόπιν στο κτίριο «Μοκαντόρ», στη συμβολή των οδών Ρόδων και Φιλαδελφείας και αργότερα, σε κτίριο ιδιοκτησίας Ν. Παυλίδη, στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 37.
Το 1939 μετακόμισε στην Κεντρική Πλατεία, στην οδό 25ης Μαρτίου 27, όπου παρέμεινε μέχρι την τελική μετεγκατάστασή της, το 1975, στο σημερινό νεοκλασικό Μέγαρο.

Το εντυπωσιακό κτίριο των 2000 τ.μ. χτίστηκε τη δεκαετία του ’60, πάνω σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Παυλίδη, ενώ, για την ανέγερσή του εργάστηκαν αφιλοκερδώς μαζί με τον Ι. Παυλίδη, αρχιτέκτονες και πολιτικοί µηχανικοί, όπως ο Βασίλης Ραφτόπουλος, ο Ιωάννης Μεσκούρης και ο Εµµ. Λαζαρίδης.
Η ανέγερση του κτιρίου χρηματοδοτήθηκε από εισφορές πλήθους συλλόγων Μικρασιατών, Θρακών, Ποντίων και Κωνσταντινουπολιτών, προκειμένου να αποτελέσει ένα κόσµηµα, όχι µόνο για τον Δήµο Νέας Σµύρνης, αλλά για ολόκληρη την Αθήνα, συμβολίζοντας τη λαµπρή ιστορία ολόκληρου του προσφυγικού κόσµου.

Κεντρική θέση στο Μέγαρο της Εστίας καταλαµβάνει η µεγαλοπρεπής Αίθουσα Εκδηλώσεων, τα διακοσµητικά στοιχεία της οποίας ανέλαβε ο σκηνογράφος και διακοσµητής του Εθνικού Θεάτρου Μάριος Αγγελόπουλος.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η Ζωοφόρος πάνω από την είσοδο του Μεγάρου, που επιµελήθηκε ο διακεκριµένος ζωγράφος Τάκης Παρλαβάντζας.

Στην ιστορική τοιχογραφία, συνολικής έκτασης 100 τ.µ., απεικονίζονται, σε έντεκα συνθέσεις, τα σηµαντικότερα γεγονότα και πρόσωπα που συνέβαλαν στη δηµιουργία του θαυµαστού πολιτισµού του Ελληνισµού της Ανατολής και της Θράκης, από τη Μυθολογική εποχή έως το δρόµο της προσφυγιάς και το όραµα της επιστροφής.

Το επιβλητικό κτίριο θεμελιώθηκε συμβολικά στις 23 Απριλίου 1939, από τον βασιλιά Γεώργιο Β΄, αλλά οι εργασίες ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 1955, οπότε πραγματοποιήθηκε νέα τελετή θεμελίωσης.

Διεύθυνση:Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 1 – 171 21 Νέα Σμύρνη
τηλ: 210-9333702 & 210-9330274 | fax: 210-9333694 |  χάρτης
ιστοσελίδα:  https://estia-ns.gr/gr/ | e-mail: info@estia-ns.gr