[Φωτό: Προοπτική απεικόνιση του εμπορικού κέντρου της Νέας Σμύρνης (σημερινή Κεντρική Πλατεία και Ομήρου),
σχέδιο Καλλιγά, 1924.]
Φέτος συμπληρώνονται 90 χρόνια από την ίδρυση της πόλης μας.
Μέσα απ’ αυτή τη σελίδα, θα κάνουμε μια αναδρομή (σε συνέχειες) στην ιστορία, όχι μόνο της πόλης μας, αλλά και της Σμύρνης, απ’ όπου ξεκίνησαν όλα.
Θα ξεκινήσουμε από τα προϊστορικά χρόνια και θα φτάσουμε στο σήμερα…
Οδηγός μας, το Λεύκωμα της πόλης μας «Νέα Σμύρνη, από την καταστροφή στη δημιουργία», του οποίου η δεύτερη έκδοση κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες.
H ίδρυση του οικισμού
Ο οικισμός της Νέας Σμύρνης ιδρύθηκε ενταγμένος στο ευρύτερο πλαίσιο αποκατάστασης του προσφυγικού πληθυσμού της δεκαετίας του 1920, και μάλιστα με κριτήρια κοινωνικά.
Στόχος ήταν να αποκατασταθεί κατά το δυνατόν η σχετική κοινωνική κατάσταση των προσφύγων πριν από τον εκπατρισμό τους από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Ο οικισμός της Νέας Σμύρνης αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση ανάμεσα στους υπόλοιπους προσφυγικούς συνοικισμούς της Αθήνας, αφού υπήρξε ένας από τους ελάχιστους οικισμούς που στήθηκαν εξαρχής σε μη κατοικημένη περιοχή. Μία από τις πρώτες φροντίδες των προσφύγων, έπειτα από υπόδειξη του Υπουργείου Γεωργίας, ήταν η δημιουργία οικοδομικών συνεταιρισμών.
Ως αποτέλεσμα των επίμονων προσπαθειών του τοποτηρητή, οι δεκατέσσερις συνεταιρισμοί που συστήθηκαν συνενώθηκαν στο σχήμα της Ένωσης Οικοδομικών Συνεταιρισμών «Κοινότης Νέας Σμύρνης».
Τον Αύγουστο του 1924, εξελέγη προεδρείο και εποπτικό συμβούλιο της Ένωσης, με πρόεδρο τον αρχιμανδρίτη Βασίλειο Παπαδόπουλο, που άρχισε να κινείται, προκειμένου να ολοκληρωθεί η χάραξη των οικοπέδων και να εντοπιστεί εταιρεία για την ανάθεση της ανέγερσης του συνοικισμού.
Η έκδοση νομικών διαταγμάτων σχετικών με το θέμα συνεχίστηκε σε όλα τα επόμενα χρόνια, ενώ η Νέα Σμύρνη αποτέλεσε μία από τις λίγες περιπτώσεις προσφυγικών συνοικισμών που εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλεως ήδη από το σχέδιο Καλλιγά (1924).
Έτσι, στο σχεδιασμό του οικισμού προβλέφθηκαν κοινόχρηστοι χώροι και πράσινο. Τα οικόπεδα διανεμήθηκαν στους δικαιούχους με κλήρο, ενώ ταυτόχρονα οι πρόσφυγες υποχρεώθηκαν να καταβάλουν κλιμακωτή αποζημίωση.
