[Φωτό: Αεροφωτογραφία της Νέας Σμύρνης που τραβήχτηκε στις 18 Ιουλίου 1938 από τον Ελευθέριο Σαράφη. Κάτω δεξιά διακρίνεται η ανοιχτή έκταση της Κεντρικής Πλατείας πλαισιωμένη από τα πρώτα εμπορικά καταστήματα και το κτήριο της Ευαγγελικής Σχολής. Στο κέντρο της φωτογραφίας βρίσκεται ο χώρος που αργότερα θα φιλοξενήσει το στάδιο του Πανιωνίου.]
Φέτος συμπληρώνονται 90 χρόνια από την ίδρυση της πόλης μας.
Μέσα απ’ αυτή τη σελίδα, θα κάνουμε μια αναδρομή (σε συνέχειες) στην ιστορία, όχι μόνο της πόλης μας, αλλά και της Σμύρνης, απ’ όπου ξεκίνησαν όλα.
Θα ξεκινήσουμε από τα προϊστορικά χρόνια και θα φτάσουμε στο σήμερα…
Οδηγός μας, το Λεύκωμα της πόλης μας «Νέα Σμύρνη, από την καταστροφή στη δημιουργία», του οποίου η δεύτερη έκδοση κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες.
H ίδρυση του οικισμού
Ήδη από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης της Κοινότητας Νέας Σμύρνης άρχισε το ενδιαφέρον για τα έργα αυτά και η σταδιακή πραγματοποίησή τους.
Το 1924, οριοθετήθηκε και δενδροφυτεύτηκε το πάρκο, ενώ τη διετία 1929-1930 χαράχτηκαν δρόμοι και άρχισε η κατασκευή του δικτύου υδροδότησης από την Εταιρεία Υδάτων, που ολοκληρώθηκε το 1936.
Βεβαίως, όλες αυτές οι πρωτοβουλίες οφείλονταν στο γεγονός ότι οι κάτοικοι διέθεταν τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους και βρίσκονταν σε ασύγκριτα καλύτερη κατάσταση έναντι των προσφύγων άλλων περιοχών, που κατά την ίδια περίοδο διέμεναν σε παραπήγματα.
Το γεγονός ότι αρκετά νωρίς αναπτύχθηκε στους Νεοσμυρνιώτες η συνείδηση της συλλογικότητας φαίνεται και από το ότι σχεδόν αμέσως μετά τη σύσταση του οικισμού άρχισαν να ιδρύουν συλλόγους και να εκδίδουν τοπικές εφημερίδες.
Η πρώτη τοπική εφημερίδα ήταν «Η Νέα Σμύρνη», η οποία κυκλοφορούσε για περίπου έναν χρόνο από τους Σταύρο Κουκουτσάκη και Άγγελο Κωνσταντιλέρη. Επανεκδόθηκε το 1930, από τον Κουκουτσάκη και συνέχισε να κυκλοφορεί μέχρι τον θάνατό του το 1968.
Το 1935, εκδόθηκε ακόμη μία τοπική εφημερίδα, «Η Πρόοδος της Νέας Σμύρνης», ιδιοκτησία του κοινοτικού συμβούλου Κων. Γαροφαλλίδη, με διευθυντή τον δικηγόρο Αθ. Παπαθανασίου.
Αξιόλογη δραστηριότητα αναπτύχθηκε στον τομέα της δημιουργίας κάθε είδους συλλόγων. Το 1927 συστάθηκε το σωματείο “Η Ένωση Αστών Προσφύγων Νέας Σμύρνης”, από το όνομα και μόνο του οποίου διαφαίνεται η κυρίαρχη κοινωνική σύνθεση του οικισμού και η διάθεση να διατηρηθεί και να επιβληθεί ο χαρακτήρας αυτός. Αρχικά, προσωρινός πρόεδρος ορίστηκε ο δικηγόρος Ιωάννης Παπαγιαννόπουλος, ενώ το 1928 πρώτος τακτικός
πρόεδρος έγινε ο Αθανάσιος Καρύλλος, μετέπειτα πρόεδρος της Κοινότητας Νέας Σμύρνης.
Ταμίας ήταν ο Ιωάννης Βαμβάκος και μέλη οι Νικόλαος Κυριτόπουλος, Δημήτριος Ψαραδέλλης, Αλέξανδρος Πορτοκαλίδης, Ερμής Καλογρίδης, Αρχιμήδης Κυριακίδης κ.ά.
Στόχος του σωματείου ήταν η ικανοποίηση των βασικών αναγκών του οικισμού και η συστηματική βελτίωση των συνθηκών ζωής των Νεοσμυρνιωτών.
Διάδοχο σχήμα της Ένωσης Αστών Προσφύγων Νέας Σμύρνης αποτέλεσε κατά κάποιο τρόπο η Λέσχη Νέας Σμύρνης, η οποία το 1938 μετονομάστηκε σε Εστία Νέας Σμύρνης.
Παράλληλα με την Ένωση Αστών Προσφύγων Νέας Σμύρνης, συστάθηκε και ο Σύνδεσμος Οικιστών Νέας Σμύρνης με πρόεδρο τον Εμμανουήλ Φαράντο και γενικό γραμματέα τον Ηρακλή Πλατωνίδη. Οι προσπάθειες του δεύτερου αυτού σωματείου να εντοπίσει εργοληπτική οικοδομική εταιρεία με στόχο την ομοιόμορφη δόμηση καταγράφηκαν στα φυλλάδια που εξέδωσε ο Σύνδεσμος Οικιστών Νέας Σμύρνης εκείνη την περίοδο.
Λίγα χρόνια αργότερα ιδρύθηκαν η προαναφερθείσα Κεντρική Λέσχη Νέας Σμύρνης, ο Σύνδεσμος Οικοπεδούχων Νέας Σμύρνης «Η Άμυνα», το σωματείο «Η Νέα Σμύρνη», ο Σύνδεσμος Δικαιούχων Οικοπέδων Άνω Νέας Σμύρνης και το Σωματείο Κοινωφελών Έργων.
Τα τελευταία τρία σωματεία είχαν στόχο των προσπαθειών τους να μην ανακαλούνται τα παραχωρητήρια σε περίπτωση μη τήρησης των κανονισμών σχετικά με την ανοικοδόμηση ή τη μεταβίβαση των οικοπέδων.
