Ιστορικό
H Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης ιδρύθηκε το 1733 στη Σμύρνη şeπειτα από πρωτοβουλία τριών Σμυρναίων προκρίτων, του Παντελή Σεβαστόπουλου, του Γεωργίου Ομήρου και του Ζωρζή Βιτάλη και αναδείχτηκε ως το σημαντικότερο σχολείο της πόλης, αλλά και ολόκληρης της Μικράς Ασίας.
Το σχολείο αρχικώς ονομαζόταν «Ελληνικό Σχολείον», «Μεγάλον Σχολείον» ή απλώς «Σχολείον», επίσης «Σχολείον Χριστού», «Ευαγγελικόν Φροντιστήριον» ή «Σχολείον των Ευαγγελικών Μαθημάτων».
Από το 1808, επικράτησε η ονομασία «Ευαγγελική Σχολή», πρωτοαναφερόμενη σε έγγραφο του Πατριαρχείου.
Ήταν το 1747 όταν, με τη σύμφωνη γνώμη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αυτονομείται απ’ την κοινότητα Σμύρνης και τίθεται υπό βρετανική προστασία, καθεστώς αναγνωρισμένο και απ’ τον Σουλτάνο. Το Σχολείο διοικούσε πολυμελής Εφορεία, ενώ τα έξοδα λειτουργίας του καλύπτονταν από δωρεές, εράνους και από την αξιοποίηση των περιουσιακών του στοιχείων. Πολλοί παράγοντες συνέβαλαν στην αύξηση του κύρους της Σχολής και την εξάπλωση της φήμης της. Εκείνο όμως που συνέβαλε κυρίως στις υψηλές της επιδόσεις, ήταν το προσωπικό της. Καθηγητές εκλέγονταν οι διαπρεπέστεροι λόγιοι, παιδαγωγοί, επιστήμονες και ενθουσιώδεις λειτουργοί της Παιδείας. Χάρις στο διδακτικό προσωπικό, αποφοιτούσαν νέοι με ολοκληρωμένη και τέλεια μόρφωση. Σε αυτήν φοίτησαν ο Αδαμάντιος Κοραής, ο εθνομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε’, Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, ο ποιητής Ηλίας Τανταλίδης, ο ιστορικός Παύλος Καρολίδης, ο αρχιστράτηγος Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, ο λογογράφος Στέφανος Ξένος, ο ποιητής Στέλιος Σπεράντζας, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ο μουσικός και ακαδημαϊκός Μανώλης Καλομοίρης. Αλλά και αναρίθμητοι άλλοι που αναδείχτηκαν ως λόγιοι, επιστήμονες, κληρικοί, καλλιτέχνες και επιχειρηματίες.
Είναι στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν βρίσκεται σε «έριδα» με το «Φιλολογικό Γυμνάσιο», το σχολείο που είχαν ιδρύσει πνευματικοί άνθρωποι της εποχής, υπό την καθοδήγηση του Αδαμάντιου Κοραή, διότι το τελευταίο, επηρεασμένο απ’ τις αρχές του Διαφωτισμού, έκρινε πως η Ευαγγελική είναι ένα σχολείο συντηρητικό, με έντονο το θρησκευτικό στοιχείο, σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης που προσέφερε.
Το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, το 1821, οδηγεί στη διακοπή της λειτουργίας της Ευαγγελικής Σχολής, μέχρι το 1828, οπότε αποκαταστάθηκε και πάλι η ζωή στην πόλη. Το κτίριο είχε καταστραφεί τρεις φορές από πυρκαγιά, ωστόσο το σχολείο, άλλοτε με νέο κτίριο κι άλλοτε με προσθήκες, εξακολούθησε μέχρι το 1922 την πορεία του, πάντα με αξιόλογους διευθυντές και καθηγητές. Οι απόφοιτοι της Σχολής από το 1862 εγγράφονταν χωρίς εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Η Ευαγγελική απέκτησε δικό της τυπογραφείο και βιβλιοδετείο, ενώ οργάνωσε σιγά σιγά μία εξαιρετικά αξιόλογη βιβλιοθήκη, η οποία στα 1922, μετρούσε 72.000 τόμους και 1.200 σπάνια χειρόγραφα. Είχε δικό της μουσείο, με πλούσια αρχαιολογική συλλογή 3.000 αντικειμένων (γλυπτών, ανάγλυφων, επιγραφών, κεραμικής) και 15.000 νομισμάτων, αλλά και με Φυσιογραφικό και Ανθρωπολογικό τμήμα.
Το 1894 ίδρυσε ανεξάρτητη Εμπορική Σχολή, αλλά και Σχολή Ξένων Γλωσσών, στην οποία διδάσκονταν η γαλλική, η αγγλική, η γερμανική και η τουρκική γλώσσα.
Η Σχολή διέθετε πλούσιο εξοπλισμό οργάνων Φυσικής και Χημείας.
Το 1910 ίδρυσε Διδασκαλείο, το οποίο κατήρτιζε δασκάλους, προκειμένου να υπηρετήσουν στα σχολεία των ελληνικών κοινοτήτων που βρίσκονταν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Τη σχολική χρονιά 1919-1920 αριθμούσε 775 μαθητές και την αμέσως επόμενη, είχε φτάσει τους 900.
Το 1922 ήταν όλα έτοιμα για τη μετεγκατάστασή της σε νέο κτίριο, κάτι που δεν πρόλαβε να γίνει, αφού μεσολάβησε η Καταστροφή. Στο κτίριο αυτό στεγάζεται σήμερα το τουρκικό λύκειο Kemal Ataturk.
Η Σχολή επανιδρύθηκε το 1934, στη Νέα Σμύρνη πια.
Ήταν το Δημόσιο Μεικτό Γυμνάσιο της κοινότητας Νέας Σμύρνης, το οποίο στεγάστηκε σε ένα μισθωμένο οίκημα στην κεντρική πλατεία.
Το 1935 με Βασιλικό Διάταγμα, έλαβε την επωνυμία «Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης».
Τον Απρίλιο του 1935 γίνονται τα επίσημα εγκαίνια της σχολής, με την αποκάλυψη της επιγραφής «Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης 1717-1934», ενώ μέχρι το σχολικό έτος 1946-1947, το σχολείο παρέμεινε μεικτό.
Το 1947 ιδρύθηκε Γυμνάσιο Θηλέων και η Ευαγγελική Σχολή συνέχισε τη λειτουργία της ως Γυμνάσιο Αρρένων.
Με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Γεωργίου Παπανδρέου, το 1964, το σχολείο χωρίστηκε σε Γυμνάσιο και Λύκειο και εγκαταστάθηκε το 1965 σε νεόδμητο κτίριο, επί της οδού Κοραή.
Από το 1967 ως το 1976 λειτούργησε και πάλι ως εξατάξιο Γυμνάσιο, σύμφωνα με τις τότε αποφάσεις της Δικτατορίας.
Από το 1971 που αναγνωρίστηκε ως Πρότυπος Σχολή, άρχισε να δέχεται τους μαθητές της μόνο κατόπιν εισαγωγικών εξετάσεων.
Το 1974, το Πρότυπο Γυμνάσιο Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης, εγκαθίσταται στο σημερινό του κτίριο, το οποίο είναι σε σχέδια του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη και βρίσκεται στη συμβολή των οδών Αγίας Σοφίας και Λέσβου, στον αριθμό 4.
Στο παλιό κτίριο της οδού Κοραή στεγάστηκε και εξακολουθεί μέχρι σήμερα, το 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Νέας Σμύρνης (Λ.Α.Ν.Σ.).
Με τη μεταρρύθμιση του 1976-77, το σχολείο χωρίζεται και πάλι σε δύο βαθμίδες τριετούς φοίτησης, το Γυμνάσιο και το Λύκειο.
Η Σχολή ξεκίνησε να δέχεται κορίτσια την περίοδο 1979-1980, πάντα έπειτα από εισαγωγικές εξετάσεις.
Το 1982 μετονομάστηκε όπως όλα τα πρότυπα σε Πειραματικό Γυμνάσιο (Λύκειο) και η εισαγωγή άρχισε να γίνεται με κλήρωση στην Α’ Γυμνασίου.
Το 2011, έπειτα από αξιολόγηση, αναγνωρίζεται ως Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο, τρίτο σε σειρά κατάταξης ανάμεσα στα πειραματικά σχολεία όλης της χώρας, ενώ από τη σχολική χρονιά 2013-2014, οι μαθητές εισάγονται στην Α’ Γυμνασίου κατόπιν εξετάσεων.
Το 2015, ο νέος νόμος που διακρίνει τα Πρότυπα απ’ τα Πειραματικά σχολεία, όρισε την Ευαγγελική Σχολή ως Πρότυπο σχολείο, το οποίο εξακολουθεί να δέχεται τους μαθητές του στην Α’ Γυμνασίου μόνο έπειτα από εξετάσεις.
Πηγές:
http://lyk-evsch-n-smyrn.att.sch.gr
http://www.wikiwand.com
