Με 20 στρέμματα περίπου έκταση, η Κεντρική Πλατεία της Νέας Σμύρνης είναι απ’ τις μεγαλύτερες της Ελλάδας και σίγουρα, αποτελεί το πιο αναγνωρίσιμο γεωγραφικό σημείο της πόλης.

Χώρος αναψυχής και περιπάτου, περιτριγυρίζεται από το εμπορικό και διοικητικό κέντρο της Νέας Σμύρνης, ενώ φιλοξενεί πολύ συχνά, καλλιτεχνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, πολιτικές συγκεντρώσεις, αθλητικά γεγονότα.

Βρίσκεται στο κέντρο του πολεοδομικού ιστού της πόλης. Την οριοθετεί, στα ΒΑ, η λεωφόρος Ελευθερίου Βενιζέλου – κεντρικός οδικός άξονας της Νέας Σμύρνης- και η γραμμή του τραμ. Στην πλατεία, βρίσκεται η στάση του τραμ «Αγία Φωτεινή», με το οποίο η πλατεία συνδέεται συγκοινωνιακά με την υπόλοιπη πόλη, με το κέντρο της Αθήνας, με τον Πειραιά και με τα παραλιακά προάστια του Παλαιού Φαλήρου, του Ελληνικού, της Γλυφάδας και της Βούλας. Απ’ την Ελ. Βενιζέλου διέρχονται και οι λεωφορειακές γραμμές προς την Καλλιθέα, το Μοσχάτο, τη Δάφνη, τον Άγιο Δημήτριο, τον Βύρωνα και την Ηλιούπολη. Βορειοδυτικό όριο της πλατείας, ο πεζόδρομος της 25ης Μαρτίου, ενώ εφάπτεται με την πλατεία Καρύλλου, η οποία -όταν ολοκληρωθεί και το έργο της ανάπλασης που είναι σε εξέλιξη- θα συνδέεται με το Άλσος, αποτελώντας ενιαίο χώρο περιπάτου και αναψυχής.

Κάτω απ’ αυτή τη διαδρομή, λειτουργεί ήδη υπόγειο πάρκινγκ, έργο που δημιούργησε αρκετές ενστάσεις σχετικά με το πώς μπορούσε να ενταχθεί οργανικά στο ήδη επιβαρυμένο από τη δόμηση σχέδιο της πόλης. Τελικά, επικράτησε το σχέδιο συνένωσης της κεντρικής πλατείας με το παρακείμενο άλσος μέσω της πεζοδρόμησης των περιμετρικών δρόμων της πλατείας Καρύλλου, κάτω από την οποία και κατασκευάστηκε τελικά ο υπόγειος χώρος στάθμευσης, που έχει τεθεί σε λειτουργία από τον Ιούλιο του 2009.

Η οδός Ειρήνης αποτελεί το Νοτιοδυτικό όριο της κεντρικής πλατείας, ενώ σε μικρή απόσταση από εκεί, βρίσκεται και το Μέγαρο της Εστίας της Νέας Σμύρνης. Νοτιοανατολικά, η πλατεία οριοθετείται από ακόμα έναν πεζόδρομο: Την 2α Μαΐου 1919, που πήρε το όνομά της απ’ την ημερομηνία απόβασης του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη.

Τέλος, η κεντρική πλατεία συνδέεται με τους δύο μικρούς πεζόδρομους (Τροίας και Γορδίου) και με την κεντρική εμπορική οδό Ομήρου.

Ιστορική διαδρομή

Ιστορική διαδρομή

Η Νέα Σμύρνη αποτέλεσε έναν από τους λίγους προσφυγικούς οικισμούς, μαζί με την Καλλίπολη στον Πειραιά, που προορίζονταν για τους ευπορότερους πρόσφυγες και η οποία εξελίχθηκε σταδιακά σε κηπούπολη.

Έτσι, με την προοπτική να αποτελέσει το εμπορικό κέντρο της προσφυγικής πόλης, η κεντρική πλατεία είχε προβλεφθεί χωροταξικά απ’ το πρώτο κιόλας πολεοδομικό σχέδιο της Νέας Σμύρνης, στα τέλη της δεκαετίας 1920, ενώ ο περίγυρός της είχε δενδροφυτευθεί απ’ το 1938 και το εσωτερικό της δεν ήταν παρά μία τεράστια, επίπεδη αλάνα, μορφή που διατήρησε μέχρι το 1970.

Δεν ήταν παρά το 1968-1970, επί δημαρχίας Παπαθανασίου, που η πλατεία αναπλάστηκε και μεταμορφώθηκε σε μία απ’ τις ωραιότερες πλατείες της χώρας. Το αρχιτεκτονικό γραφείο Γ. Λεονάρδου και Λ. Καλαβύτη ανέλαβε τις εργασίες της διαμόρφωσης, χρησιμοποιώντας ένα εξαιρετικά πρωτοποριακό –για την εποχή του- σύστημα συνεχόμενων λιμνών που λειτουργούσαν ως καθρέφτες πάνω στο μπετόν. Δημιουργήθηκαν έτσι έξι λίμνες, που επικοινωνούν με μικρούς καταρράκτες και συντριβάνια, μικρά γεφύρια, τουριστικό περίπτερο, παιδικές γωνιές, αγάλματα κλπ. Στην πλατεία υπάρχουν κυπαρίσσια, πεύκα, γρεβιλλέα, φοίνικες, κουτσουπιά, λεύκες, μουριές, βραχυχίτωνες, βιβούρνο, δάφνη, χαρουπιές, πλάτανοι, ελιές, πικροδάφνες και τριανταφυλλιές. Σε κεντρικό σημείο ανυψώθηκε αναμνηστική στήλη (οβελίσκος) ύψους 15 μέτρων, έργο του γλύπτη Βάσου Καπάνταη, με ανάγλυφες παραστάσεις που συνδέουν τη νέα πόλη με τη μικρασιατική Σμύρνη και αποτελεί το χαρακτηριστικό της πλατείας.

Το 2003 ξεκίνησε η νέα αναπλασή της, με την πεζοδρόμηση των τριών πλευρών της (25ης Μαρτίου, Ειρήνης, 2ας Μαΐου), με πλάκες που σχηματίζουν αυστηρά γεωμετρικά μοτίβα, ώστε να καταστεί δυνατή η διέλευση οχημάτων σε περίπτωση ανάγκης. Διακοσμήθηκαν με πράσινο σε παρτέρια. Στις 12 Αυγούστου 2004, έγιναν τα εγκαίνια της πεζοδρομημένης πλατείας, με την υποδοχή της Ολυμπιακής Φλόγας από τον Ολυμπιονίκη Χατζηιωαννίδη. Το άγαλμα του Ελευθερίου Βενιζέλου τοποθετήθηκε την ίδια χρονιά μπροστά απ’ τη στάση του τραμ, ενώ το 2005 ξεκίνησαν τα έργα ενοποίησης με την πλατεία Καρύλλου, με στόχο την ταυτόχρονη δημιουργία ενιαίου χώρου μέχρι το Άλσος.

Παρά το γεγονός ότι η πλατεία σήμερα έχει αποκτήσει έναν εμπορικό και ψυχαγωγικό, κυρίως, χαρακτήρα, εντούτοις καταφέρνει να διασώσει και ένα διαφορετικό προφίλ, μια πολιτιστική πλευρά, μέσα από τον πολυχώρο Γαλαξία, το γυμνάσιο και λύκειο στην άκρη της προς την Παλαιολόγου, αλλά και τα ενθυμήματα που τιμούν το παρελθόν, το άγαλμα του Ελ. Βενιζέλου και τη στήλη στο κέντρο της. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και η Εστία, ένας από τους σημαντικότερους φορείς διάσωσης της μνήμης του Μικρασιατικού Ελληνισμού, που συνορεύει με την πλατεία.

Στην πλατεία, κατά καιρούς φιλοξενήθηκαν διάφορα γραφεία, υπηρεσίες και ιστορικά καταστήματα, όπως:

το Δημαρχείο Ν. Σμύρνης, η Ευαγγελική Σχολή, στο κτίριο «Γεωργίου Τσακίρη», το Γαλλικό Ινστιτούτο, η Τεχνική Σχολή «Αλέξανδρος Ωνάσης», το βιβλιοχαρτοπωλείο «Βουλγουρίδη», η ΕΒΓΑ «Καφετζάκη», το ζαχαροπλαστείο «Γιώργος» με το περίφημο καϊμάκι,  το τουριστικό περίπτερο-καφετέρια «Γαλαξίας», το κατάστημα ηλεκτρικών ειδών «Ράδιο Σμύρνη» κ.λπ.

Διεύθυνση:   χάρτης