(Φωτό: Το μεγάλο ξενοδοχείο «Κραίμερ» στην προκυμαία)
Φέτος συμπληρώνονται 90 χρόνια από την ίδρυση της πόλης μας.
Μέσα απ’ αυτή τη σελίδα, θα κάνουμε μια αναδρομή (σε συνέχειες) στην ιστορία, όχι μόνο της πόλης μας, αλλά και της Σμύρνης, απ’ όπου ξεκίνησαν όλα.
Θα ξεκινήσουμε από τα προϊστορικά χρόνια και θα φτάσουμε στο σήμερα…
Οδηγός μας, το Λεύκωμα της πόλης μας «Νέα Σμύρνη, από την καταστροφή στη δημιουργία», του οποίου η δεύτερη έκδοση κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες.
Η μικρασιατική επιχείρηση
Η έκταση της ανθρώπινης τραγωδίας, η οδύνη της εθνικής ήττας, αλλά και ο βαθύς αντίκτυπος που είχαν στην κοινή συνείδηση τα δραματικά γεγονότα του 1922, αποτυπώνονται στον ιδιαίτερα φορτισμένο όρο με τον οποίο καταγράφηκαν στην ιστορική μνήμη: Μικρασιατική Καταστροφή.
Η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, τον Αύγουστο του 1920, φαινόταν να δικαιώνει το όραμα της Μεγάλης Ιδέας και να κάνει πραγματικότητα την «Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών». Πράγματι, η Ελλάδα προσαρτούσε την Ανατολική Θράκη και τα νησιά του Αιγαίου, ενώ της αναγνωρίζονταν κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή της Σμύρνης.
Ο ελληνικός στρατός πάντως είχε αποβιβαστεί στη Σμύρνη πριν από την υπογραφή της συνθήκης, έχοντας εξασφαλίσει σχετική συμμαχική εντολή, χάρη στην τόλμη και τους επιδέξιους πολιτικούς χειρισμούς του Ελευθέριου Βενιζέλου. Ήταν πρωί της 2ας Μαΐου 1919, όταν το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα αποβιβαζόταν στην ιωνική πρωτεύουσα υπό τις ενθουσιώδεις εκδηλώσεις του ελληνικού στοιχείου, αλλά και την ένοπλη αντίσταση της τουρκικής φρουράς. Λίγες μέρες αργότερα εγκαταστάθηκε στην πόλη η ελληνική πολιτική διοίκηση.
Αν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις επιβάλλουν τους όρους των συνθηκών, στη Μικρά Ασία συνέβη το αντίθετο. Ο ελληνικός στρατός αποδύθηκε σε μια εξαιρετικά επισφαλή επιχείρηση για να επιβάλει τους ευνοϊκούς όρους της συνθήκης των Σεβρών. Αναγκάστηκε να δώσει μια ατελείωτη σειρά μαχών, που παρά τις συνεχείς επιτυχίες δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν την οριστική συντριβή του αντιπάλου.
Το αδιέξοδο ήταν φανερό, αλλά οι κυβερνήσεις της περιόδου στάθηκε αδύνατο να αποδεσμευτούν από τον καταστρεπτικό μονόδρομο της αλυτρωτικής πολιτικής. Οι ηρωικοί Έλληνες στρατιώτες αφέθηκαν να συναντήσουν το πεπρωμένο τους στα υψίπεδα της μικρασιατικής ενδοχώρας.
